Zwanger van verlies 

Rouwen is een heilige ontwikkeling. Doodgaan, geboren worden, afscheid nemen is een heilig gebeuren waar andere dimensies mee doen. De ontmoeting met mensen in rouw is een heilige ontmoeting, zo ervaar ik dat. Een heilige ruimte waarin alles mag zijn.

Niets moet, er wordt niets verwacht.

Wanneer we een dierbaar iemand of iets verliezen slaat dat een gat in onze ziel. In ons leven, systeem en ritme van alle dag. Verleden en toekomst lopen verward door elkaar en oude zekerheden gaan niet meer hand in hand.

Gedachten maken ons gek en bezorgen slapeloze nachten. De donkere nacht waarin we lijden. Moeheid slaat toe en het lijkt of het nooit meer goed zal komen. Het is niet alleen het verlies dat het leven zo moeilijk maakt. Het is ook het verlies van onszelf dat het doorgaan zo bemoeilijkt. Wie waren we als kind, hoe zijn we nu. Wie ben je nog? Juist dat verlies komt naar boven wanneer we in rouw zijn. Het verlies van een ander raakt ons dus juist van binnen wat we van onszelf verloren zijn. Daarin zit de kans, de pontentie om te groeien en door te gaan en een nieuwe –ik- te worden. Wat betekent het leven, de dood en het mens-zijn?

In de hedendaagse rouwmodellen, -fasen en –taken moet juist heel veel. En volgens een protocol. Dat strookt niet met ons mens zijn, met onze diepe binnenwereld. De reguliere en klinische benadering vanuit de pschologie laat slechts een mens als machine achter.

Wij mensen zijn mysterieuze, complexe, mystieke, natuurlijke en spirituele wezens. Voor ons is het mens- zijn op zich al een hele zoektocht. Een unieke tocht ook. Mens zijn doen we niet alleen, we leven is een context, een verhaal, een samenleving en geschiedenis. Hoe staan we daar in? Waar gaan we naartoe?

Rouw doet je als het ware in een woestijn belanden. Het wordt er stil, eenzaam, droog, dor, heet en koud tegelijk. Een vreemde plaats, een eng gevoel. Dat willen we niet en we proberen met man en macht, met pillen en drank dat gevoel weg te duwen. Maar emoties laten zich niet zomaar in een hoekje duwen. Wat we missen zijn de wegwijzers. De gidsen in woestijnland die jouw hand vast pakken en met een lichtje de stormen doorzien. Die de weg van een onzichtbaar pad kunnen bewandelen. Om de diepere onbewuste lagen en verlangens, evenals de verbinding met binnen en buiten weer te herstellen. Terug naar de bewoonde wereld, wie weet via een oase.

Lijden is een symptoom van rouw maar ook van depressie. Vaak wordt lijden niet meer toegestaan in deze samenleving en iemand die lijdt wordt met medicijnen verdoofd en tot stoornis gediagnostiseerd. Daarin worden we afgekeurd, juist in ons mens-zijn. Dat heilige wat ons hier op aarde houdt. Miljoenen mensen (waaronder veel adolescenten) lijden aan depressie. Zij lijden dus, en slikken Prozac of andere middelen. En zij leven maar door. Vaak aangejaagd door studie, werk en verwachtingen van de omgeving en de jachtige en materialistisch gedreven maatschappij.

Mens wees toch depressief! Natuurlijk ben je dat. Lijden is leven en leven is lijden. Hoe ga je daar mee om. Dat is de vraag. Voel. Voel je mens, voel je eenzaam, alleen, wanhopig, boos, verdrietig, niet gezien, niet gehoord, niet gewaardeerd. En weet: alles verandert, niets blijft hetzelfe.

Rouw is een dans van licht en donker, van dag en nacht. De een bestaat niet zonder de ander. De een leidt, de ander lijdt. Acceptatie en meegaan met de beweging maakt het tot een sacrale dans. Een goddelijke dans.

Ik heb mannen en vrouwen van 30, 40, 50 jaar een nieuw –Ik- zien vinden. Een stukje van zichzef en het leven zien hervinden. Ik zag mannen van 70 opnieuw geboren worden. Zij gingen na een heftig verlies, na een lange periode van zorgen en van eindelijk pensioen door een lijdensperiode naar een wedergeboorte van zichzelf. Juist door die donkere nacht van het lijden stonden zij op. In hun buik leken zij allemaal zwanger van hun emoties en gevoelens. Ernaar kijken en doorleven is het medicijn tegen het lijden, depressie, tegen het verlies van wie of wat dan ook. Dan groeit in het donker het vruchtje uit tot een mens. Rouwen is niet alleen een genezingsproces maar ook een groeiproces, een ontstaan en een opstaan.

Rouw kun je niet haasten op opjagen. Rouw vraagt om stilte, om stilstaan.

Een zwangerschap kun je ook niet versnellen. Zo wordt rouwen een heilige ontwikkeling die weer vreugde en geluk brengt. Geduld wordt beloond, het brengt iets moois. Nieuw leven.